แหล่งท่องเที่ยวลำปาง: พิพิธภัณฑ์ธนาคารไทยสาขาลำปาง

พิพิธภัณฑ์ธนาคารไทยสาขาลำปาง

ประวัติความเป็นมา

การจัดตั้งพิพิธภัณฑ์

ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) ตระหนักถึงความสำคัญของการอนุรักษ์สิ่งของต่างๆ ข้อมูลทางประวัติศาสตร์ด้านการเงินการธนาคาร รวมไปถึงอาคารสถานที่ ที่ครั้งหนึ่งเคยเป็นบริษัทแบงก์สยามกัมมาจล ทุนจำกัด สาขาลำปางในอดีต ซึ่งต่อสมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้คัดเลือกให้เป็นอาคารอนุรักษ์ดีเด่น ประจำปี พ.ศ. 2540 ธนาคารจึงได้ปรับปรุงอาคารดังกล่าวเป็นพิพิธภัณ์ธนาคารไทยขึ้น เพื่อเป็นอนุสรณ์สถานอันเอื้อประโยชน์ในการเผยแพร่ความรู้ประวัติการก่อกำเนิดธนาคาร ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันขึ้นอีกแห่งหนึ่งในเขตภาคเหนือ (ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน). 2556 : แผ่นพับ)

ยุคแรก ธนาคารสาขามณฑลพายัพ (ภาคเหนือ)

บริษัทแบงก์สยามกัมมาจล ทุนจำกัด สาขาลำปางนี้ เกิดขึ้นโดยความดำริของคณะกรรมการในขณะนั้นที่ได้เล็งเห็นว่าจังหวัดลำปางของมณฑลพายัพ (ภาคเหนือ) ซึ่งติดกับประเทศพม่านั้น ยังขาดแคลนทั้งเงินบาทและเงินเหรียญของไทย ประชาชนต้องใช้เงินรูปีของพม่าเป็นส่วนใหญ่ทำให้เงิน ๑ บาทแลกเป็นเหรียญได้เพียง ๑๕ สตางค์ ดังนั้นการมีสาขาของธนาคารในพื้นที่ดังกล่าวจึงให้ประโยชน์โดยตรงแก่รัฐบาล ในการช่วยแก้ปัญหาเหล่านี้ ทั้งยังจะช่วยรักษาระดับอัตราดอกเบี้ยในท้องตลาด โดยช่วยลดความสำคัญของตลาดเงินนอกระบบ เช่น การรับจำนำตามบ้าน การให้กู้ยืมในอัตราดอกเบี้ยที่สูง กอปรกับเพื่อประโยชน์แก่บริษัททำไม้ของชาวนาต่างประเทศที่เข้ามาดำเนินงานในเขตมณฑลพายัพด้วย (ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน). 2556 : แผ่นพับ)

พิพิธภัณฑ์ธนาคารไทย สาขาลำปางแห่งนี้ ได้จัดแสดงเรื่องราวประวัติความเป็นมาของธนาครไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) เริ่มตั้งแต่สมัยบุคคลัภย์ (BOOK CLUB) ซึ่งถือว่าเป็นการทดลองตั้งสถาบันการเงินขึ้นเป็นครั้งแรกในสยามเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๗ หลังจากผลการดำเนินงานประสพความสำเร็จเป็นอย่างดี ซึ่งต่อมาได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานอำนาจพิเศษให้จัดตั้งเป็นบริษัทแบงก์สยามกัมมาจล ทุนจำกัด ขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๙ และนอกจากจัดแสดงประวัติความเป็นมาดังกล่าวแล้วได้จัดแสดงเครื่องมือเครื่องใช้ ภาพถ่าย เอกสารต่างๆ พร้อมทั้งยังคงรักษารูปแบบการให้บริการและการทำงานของพนักงานในอดีตไว้ด้วย (พิพิธภัณฑ์ธนาคาร สาขาลำปาง”. 2557 : ออนไลน์)

รายละเอียดที่น่าสนใจของพิพิธภัณฑ์ธนาคาร สาขาลำปาง

สถานราชสถาน

เมื่อกิจการของบุคคลัภย์ (BOOK CLUB) เจริญรุดหน้า รัชกาลที่ ๕ ทรงประกาศพระราชทานอำนาจพิเศษให้จัดตั้งธนาคารพาณิชย์ของคนไทยขึ้นอย่างเป็นทางการ ภายใต้นามว่า “บริษัทแบงก์สยามกัมมาจล ทุนจำกัด” และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯพระราชทานลัญจกรประจำแผ่นดิน (ตราอาร์ม) ให้เป็นตราประจำธนาคารและถือเป็นต้นแบบธนาคารไทย (ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน). 2556 : แผ่นพับ)

ลือชาเขลางค์

จัดแสดงงานศิลปะพื้นบ้านภาคเหนือบางส่วน เพื่ออนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมอันดีงามของท้องถิ่นภาคเหนือ ใช้เป็นห้องสำหรับรับรองคณะผู้เข้าเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ธนาคารไทย สาขาลำปาง

สาขาลำปาง

บริษัทแบงก์สยามกัมมาจล ทุนจำกัด สาขาลำปาง ซึ่งในสมัยนั้นธนาคารได้ริเริ่มทำระบบธนาคารพาณิชย์สาขามาใช้ในประเทศเป็นยุคแรกนอกจากบริษัทของชาวต่างประเทศที่มาดำเนินการด้านธุรกิจทำไม้ในมณฑลพายัพและจังหวัดใกล้เคียงได้รับความสะดวกด้านระบบการเงินเป็นสำคัญ และยังอำนวยประโยชน์ให้แก่พ่อค้า ประชาชน ได้รับความสะดวกด้านการใช้เงินตราอย่างกว้างขวางมากขึ้น (ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน). 2556 : แผ่นพับ)

ปรัชญาบริหาร

จัดเป็นห้องพักจำลองของผู้จัดการสาขาลำปางในยุคแรกนั้น ซึ่งมีทั้งชาวต่างประเทศและชาวไทยที่ดำรงตำแหน่งเป็นผู้จัดการโดยจัดเป็นมุมภาพของอดีตเฉพาะชาวไทยที่สำคัญคือ ท่านศาสตราจารย์ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ในห้องนี้ประกอบด้วยเตียงนอน โต๊ะทำงาน ตู้หนังสือ ฯลฯ และภาพถ่ายสมัยต่างๆ(ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน). 2556 : แผ่นพับ)

แต่ห้องนี้จะสงวนความเป็นส่วนตัวไว้เพราะเป็นห้องของผู้จัดการสาขา (ติ่ม ดวงสาร. ผู้ดูแลรักษาพิพิธภัณฑ์. สัมภาษณ์)

บริการธุรกิจ

บริเวณชั้นล่างยังคงรักษาเคาน์เตอร์เดิมไว้ พร้อมทั้งได้จัดแสดงภาพวิถีชีวิต ที่อยู่อาศัย การทำไม้ของชาวต่างชาติ เพื่อให้เห็นบรรยากาศในอดีต และจัดแสดงเครื่องมือเครื่องใช้ โต๊ะทำงาน โต๊ะวางสมุดบัญชีต่างๆ เครื่องพิมพ์ดีด เครื่องคำนวณเลข เครื่องจักรลงบัญชี รวมถึงจัดแสดงเครื่องตัดหญ้า และรถจักรยาน ซึ่งเป็นของเดิมของสาขา (ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน). 2556 : แผ่นพับ)

พิพิธกษาปณ์

ห้องนี้จัดแสดงเหรียญกษาปณ์ และเหรียญที่ระลึกบางส่วน และภาพเงินตราในดินแดนสุวรรณภูมิ ซึ่งมีชนชาติต่างๆ อาศัยอยู่ตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ เมื่อมีการก่อร่างสร้างเมืองขึ้นหลายยุคหลายสมัย อาณาจักรโบราณเหล่านี้มีการติดต่อทางการทูตและการค้าขายกับอินเดียและจีนมานาน ทำให้ได้รับวัฒนธรรมมาปรับใช้ทั้งทางตรงและทางอ้อมโดยเฉพาะระบบเงินตรา รูปลักษณะ และมาตราเงิน โดยจัดแสดงให้เห็นถึงลักษณะเด่นของเงินตราแต่ละอาณาจักร (ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน). 2556 : แผ่นพับ)

รายละเอียดสถานที่ตั้ง

๕๗๓ ถนนฉัตรไชย ตำบลสบตุ๋ย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง ๕๒๐๐๐

ผู้สนใจต้องเข้าชมเป็นหมู่คณะโดยติดต่อที่ โทร. 0 5422 5062-3

เปิดทำการทุก วันจันทร์- วันศุกร์ เวลา 08.30 – 16.00 (“พิพิธภัณฑ์ธนาคาร สาขาลำปาง”. 2557 : [ออนไลน์] )

บรรณานุกรม

ติ่ม แก้วสาร. ผู้ดูแลรักษาพิพิธภัณฑ์. 2557 .สัมภาษณ์,31 มกราคม.

ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน). 2556. “พิพิธภัณฑ์ธนาคารไทยสาขาลำปาง” (แผ่นพับ). ลำปาง : บมจ.ไทยพาณิชย์

“พิพิธภัณฑ์ธนาคาร สาขาลำปาง”. 2557. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก :http://thai.tourismthailand.org (สืบค้นเมื่อ : 29 มกราคม ).

“พิพิธภัณฑ์ธนาคาร สาขาลำปาง”. 2557. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : http://www.sac.or.th (สืบค้นเมื่อ: 29 มกราคม ).

เรียบเรียงโดย

นางสาวชาคริยา ขันคำ

คณะครุศาสตร์ สาขาภาษาไทย